Nadszedł u nas w końcu długo wyczekiwany czas, gdy wprowadzamy córce pierwsze sylaby. Uczymy ją czytać metodą symultaniczno-sekwencyjną profesor Cieszyńskiej.
Na wstępie od razu uprzedzę, że dzisiejszy wpis będzie długi, ale nim zaczniemy uczyć dziecko czytać powinniście przeczytać cały. Naprawdę 🙂
Na początek bardzo, bardzo ważne informacje zaczerpnięte z książki “Wczesna interwencja terapeutyczna” Jagody Cieszyńskiej i Marty Korendo. Tak na marginesie, polecam tę pozycję z całego serca wszystkim rodzicom. I tym którzy mają zdrowe dzieci i tym którzy mają dzieci z deficytami.
Metoda symultaniczno-sekwencyjna stosowana we wczesnej nauce czytania jest metodą sylabową, bazującą na najnowszych badaniach neuropsychologicznych oraz na wieloletnich doświadczeniach terapeutycznych i logopedycznych prowadzonych przez profesor Cieszyńską. Jest skutecznym sposobem nabywania umiejętności czytania ze zrozumieniem. Wykorzystuje wiedzę o sekwencyjnych zdolnościach lewej półkuli mózgowej przy równoczesnym korzystaniu z symultanicznych sposobów przetwarzania bodźców językowych w półkuli prawej.
Wszystkie zadania opierające się na pracy prawej półkuli mózgowej (np.: globalne rozpoznawanie samogłosek, wyrażeń dźwiękonaśladowczych, rzeczowników w mianowniku) mają na celu wzbudzanie motywacji dziecka do nauki czytania oraz przeprowadzane są w taki sposób, aby jak najszybciej przejść do czytania analityczno-sekwencyjnego czyli lewo-półkulowego.
Pamiętajcie (wytłuściłam – bo to ważne), że aby zacząć uczyć dziecko czytać tą metodą – umysł dziecka musi być odpowiednio do tego przygotowany. Dziecko nie będzie czytać, jeśli nie będzie umiało analizować i syntezować wzrokowo i słuchowo, nie będzie umiało uzupełniać i kończyć sekwencji.
Aby nauka czytania przebiegała sprawnie, zapoznawanie się z literami, pierwszymi sylabami musi być poprzedzone odpowiednim treningiem umysłowym.
Zanim więc powiecie, że metoda jest do niczego, przećwiczcie z dzieckiem niżej wymienione umiejętności, a potem bierzcie się za czytanie. Nigdy na odwrót, bo jak pisałam wyżej i powtórzę (bo jest to ogromnie ważne) – dziecko które nie potrafi analizować i syntezować wzrokowo i słuchowo, nie potrafi uzupełniać i kończyć sekwencji – nie będzie czytało. Koniec kropka.
Co i jak ćwiczyć przed rozpoczęciem nauki czytania? Otóż, krótko i treściwie, w punktach:
1) Ćwiczymy analizę i syntezę wzrokową
Wszelkie działania dziecka odbywają się pod kontrolą wzroku. Poziom analizy i syntezy wzrokowej wyznacza szybkość uczenia się czytania i pisania. Jeżeli dziecko nie jest przygotowane do szybkiego przeprowadzania analizy bodźców wzrokowych, nie będzie w stanie uczyć się czytać.
Jak rozwijać te umiejętności u dziecka?
Najpierw wykonujemy ćwiczenia na materiale tematycznym, a następnie na atematycznym. Dokładnie w tej kolejności, nigdy na odwrót. Zadania polegają na:
- wyszukiwaniu wśród kilku obrazków tematycznych jednego, który różni się szczegółem
- odnalezieniu na dużej ilustracji sytuacyjnej przedmiotu pokazanego na pojedynczym obrazku
- składaniu obrazka z części ( i nie mówimy tu o puzzlach, ale o obrazkach z takimi cięciami jak udostępniałam na blogu tutaj)
- dopasowaniu brakujących części na obrazku tematycznym
- identyfikowaniu w zestawie obrazków jednego pokazywanego na obrazku
- układaniu wzorów tematycznych z figur geometrycznych
- układaniu wzorów atematycznych według podanych przykładów
Parę podpowiedzi jak ćwiczyć analizę i syntezę wzrokową znajdziecie tutaj.
2) Ćwiczymy operacje myślowe
Umiejętność posługiwania się symbolami jest ściśle skorelowana z procesami opanowania języka. Wszelkie zadania, które ćwiczą myślenie przez analogię są pomocne w odkrywaniu reguł językowych.
Mamy cztery rodzaje treningu w zakresie operacji myślowych: sekwencje, pamięć symultaniczna i sekwencyjna, myślenie przyczynowo-skutkowe, klasyfikowanie:
– SEKWENCJE
Szeregowanie i odtwarzanie sekwencji to umiejętność, która warunkuje posługiwanie się językiem mówionym i pisanym ponieważ właśnie mówienie i pisanie polega na odtwarzaniu dźwięków w określonej kolejności. Ćwiczenia sekwencji ćwiczymy wg zasady naśladowanie, kontynuowanie, uzupełnianie. Najpierw dziecko odtwarza narysowaną sekwencję, potem kontynuuje wzór i uzupełnia. Stopień trudności zależy od liczby elementów i cechy różnicującej.
– PAMIĘĆ SYMULTANICZNA I SEKWENCYJNA
Pamięć symultaniczna dotyczy zapamiętywania całościowego (globalnego). Informacje, które są przechowywane w ten sposób rozpoznaje dziecko prawopółkulowo na zasadzie podobieństwa (materiał tematyczny i atematyczny, różna ilość elementów i różne cechy elementów). Pamięć sekwencyjna dotyczy linearnego sposobu zapamiętywania i przechowywania informacji, lewopółkulowo czyli jest to ujmowanie relacji między elementami. Ten rodzaj pamięci warunkuje uczenie się języka (materiał tematyczny i atematyczny, różna ilość elementów i różne cechy elementów). W ćwiczeniach pamięci materiał znika z pola widzenia.
– MYŚLENIE PRZYCZYNOWO-SKUTKOWE
Ćwiczenia kształtujące tę umiejętność opierają się zazwyczaj na historyjkach obrazkowych. Dziecko wskazuje przyczynę, skutek, porządkuje wydarzenia w czasie.
– UMIEJĘTNOŚĆ PRZEPROWADZANIA KLASYFIKACJI
Trening zdolności przyporządkowywania do określonej grupy – materiał tematyczny i atematyczny.
3) Ćwiczymy grafomotorykę (koordynacja wzrokowo-ruchowa)
Są to ćwiczenia przygotowujące dziecko do nauki pisania, np. rysowanie po śladzie, kolorowanie, szlaczki, itp.
4) Ćwiczymy lateralizację – warunkuje spostrzeganie rzeczywistości.
Układanie od lewej do prawej.
Przejdźmy teraz do konkretów czyli: Jak wprowadzać sylaby?
Przypomnę jeszcze tylko, że za sylaby nie bierzemy się, jeśli dziecko nie ma opanowanych samogłosek i onomatopei.
O tym w jakiej kolejności należy wprowadzać sylaby – pisałam tutaj.
No więc do dzieła! Wprowadzamy pierwsze sylaby otwarte ( czyli spółgłoska + samogłoska) w paradygmatach. Paradygmat to wzór sylab o tym samym układzie spółgłoski i samogłosek. Zaczynamy od: PA PO PU PE PI PY. Nie zapominajcie, że kierujemy się zasadą: powtarzanie, rozumienie i nazywanie.
Przygotowałam córce dwa zestawy – śmieszne stworki oraz samochody. Drukarka, laminarka, nożyczki, gotowe – więc do dzieła!
Kładę przed córką po kolei stworki i mówię: “Popatrz, ten niebieski stworek nazywa się PA, zielony PO…” itd.
Następnie rozkładam etykiety:
Podaję etykiety w losowej kolejności, mówiąc: “Gdzie takie samo PI? Gdzie takie PE?” Zadaniem dziecka jest położenie etykiety pod stworkiem.
W ten sam sposób postępuję z samochodami. Rozkładam planszę miasta oraz samochodziki i mówię: “Popatrz, to niebieskie auto nazywa się nazywa się PA, zielone PE…” itd.
Dalej działam zgodnie z zasadami MK. Czyli poznajemy sylaby, uczymy się powtarzać ich nazwy i rozumieć je. “Daj PO. Brawo! PO jedzie ulicą. Połóż PO na ulicy. Pięknie!, brawo!” itd... A na koniec pytam “Co to?”
Etap rozumienia sprawdzam po rozłożeniu etykiet. Pytam: “Gdzie PO? Połóż pod autkiem PO”. Spośród luźno rozłożonych sylab córka podaje prawidłową sylabę i kładzie pod autkiem PO.
Później robię w drugą stronę. Układam etykietę i mówię: ” To jest PA. Gdzie autko PA?”
Spośród rozłożonych autek córka wyszukuje poprawną sylabę i układa pod etykietą.
Kiedy już pokażę jej wszystkie obrazki, zaczynam czytać razem z nią, jeszcze raz od początku. Co jakiś czas podczas czytania pytam ją: “O zobacz! Niebieskie autko! Jak ono się nazywa?”, córka odpowiada: “PA”.
Z materiału tematycznego, przechodzimy do materiału atematycznego. Robię planszę z wypisanymi sylabami (na kartce A4 , mazakiem) oraz etykietki. Zadaniem dziecka na początek jest dopasować taką samą sylabę (etykietę) do takiej samej na planszy.
Następnie daję córce same etykietki i pytam: “Gdzie PO? Daj PO.”
I teraz czas na pliki do pobrania 😉
Pamiętaj, że pobierając moje pomoce zgadzasz się na WARUNKI KORZYSTANIA.
- paradygmaty PA PO PU PE PI PY – stworki: do pobrania tutaj
- paradygmaty PA PO PU PE PI PY – autka i plansza: do pobrania tutaj
Tylko pamiętajcie: niestety nie ma cudów. Jeśli dziecko nie radzi sobie z sekwencjami – nie ma czytania. Nie radzi sobie z analizą – też nie będzie czytać. Nie opanowało samogłosek i onomatopei – nie ma czytania. Więc zamiast od razu zaczynać od czytania – poświęćcie czas i zacznijcie trening sekwencji, analizy, grafomotoryki itp.
Ach! I nie zapomnijcie o ćwiczeniach ogólnorozwojowych oraz o tym, że…. nauka czytania to ma być dla dziecka przyjemność , a nie przykry obowiązek.
Na koniec mojego, tym razem okrutnie długiego wpisu obiecuję, że już przy kolejnych sylabach nie będę pisała ponownie tego samego, a skupię się tylko na pokazaniu jak pracujemy i podrzuceniu Wam kolejnych plików do druku 😉
Będzie mi bardzo miło jeśli pozostawisz po sobie komentarz 🙂
31 komentarzy
Przeskocz do formularza komentarzy
Extraa ciesze się ze są ludzie tacy jak ty którzy chcą podzielić się swoją wiedzą i pracą
Dziękuję za miły komentarz 😀
My kiedyś doszliśmy do sylab z M, ale nie daliśmy dalej rady. Teraz córka w przedszkolu ma głoskowanie i to dopiero dla nas wyzwanie, więc życzę Wam wytrwałości, bo czytanie sylabami zdecydowanie łatwiejsze niż głoskami.
Niestety głoskowanie to jakaś porażka, zwłaszcza afatykowi cięzko się w tym ogarnąć 🙁 Kciuki dla Was!
My uczymy się rozdzielać sylaby z P i M. Czasem idzie nam lepiej czasem gorzej. Mały ma tendencje do wymyślania ale brniemy do przodu:) Ja małego zachęcałam bawiąc się autkami resorakami. Rozkładałam autka w rzędzie a pod spodem sylaby. I mówiłam jako autko: Ja chciałbym zaparkować na PA itd. Potem na odwrót kładłam sylaby na autkach i pytałam : Które autko ma PA. potem 2 autka parkowały obok siebie w celu odczytywania 2 sylab : PAPU . Bardzo mu się to podobało. Córeczkę mam malutką i nie wiem co można takiego małego dla dziewczynek wymyślić ale może jakieś małe figurki 🙂 które zjadłyby sylabki:)
Bardzo fajny pomysł z tymi autkami! Muszę splagiatować zważywszy, że po chłopakach mam ogromne pudło resoraków którymi Milcia uwielbia się bawić 🙂
Bardzo dziękuję 🙂 super te Twoje pomoce 🙂 nieśmiało prosze o nastepne może coś fajnego z samogłoskami :)))))
Dziękuję Wiolu! Cieszę się, że Ci się podobają.
samogłoski i dźwiękonaśladowcze już dawałam na blogu za darmo do wydruku – tutaj są.
Może nie super piękne….ale zawsze to jakaś różnorodność dla dziecka:
http://kreatywne.wrota.net/?p=198
Stwierdzam, że super pomoce wykonujesz. Proszę o więcej takich pomocy. Dziękuję bardzo ?
Dziękuję 🙂 Cieszę się, że moje pomoce cieszą się powodzeniem i dzieci z nich
Dziękuję za ten wpis. Z przyjemnością polecę go Rodzicom moich małych Pacjentów 🙂
Bardzo przydatny artykuł. Już od dawna przymierzam się do tej metody, ale brakowało mi wprowadzenia w podstawy 🙂 pozdrawiamy ciepło:)
Cieszę się, że mogłam pomóc 😀
Piękne pomoce. Gratuluję kreatywności i dobrego serca:)
Dziękuję za miły komentarz 🙂
Witam! Dziękuję za możliwość korzystania z tak fajnych pomocy. Pomysły super. Podziwiam kreatywność i zapał do wprowadzania pomysłów w życie…Ja często obiecuję sobie, że zrobię ze swoją córcią ( 3,5 l) coś fajnego, ale rzadko mi się udaje…
To prawda, czasem trudno jest wykroić chwilę czasu wolnego na pracę z dzieckiem – zwłaszcza jak oboje rodziców pracuje.
U nas wszystko jest podporządkowane terapii córki – więc i ja muszę sie dwoić i troić aby zapewnić jej ciekawe materiały do pracy – i tak powstał mój blog 🙂
Mój Adaś ma 7 i pół roku i ma sprzężoną niepełnosprawność. Nie mówi zupełnie i porozumiewamy się komunikacja alternatywną. Ćwiczymy również paradygmaty z P , więc pomysł z autkami super, bo ciągle trzeba cos wymyślać nowego, aby dzieci zainteresować. Bardzo dziękuję za takie ciekawe pomysły. Pozdrawiam. Beata
Dziękuję Pani Beatko za miły komentarz. Nasza Milcia mówi a w zasadzie powtarza, ale samodzielnie nie zbuduje jeszcze żadnego zdania czasownik plus rzeczownik 🙁 Za to rozumienie mowy to u nas po prostu dno i tona mułu.
Ale nie poddajęsię, wierzę, że w końcu dzięki pracy z Milcią i naszemu poświęceniu nadejdzie ten dzień, ze ona zacznie rozumieć co do niej mówimy.
super przemyślane pomoce 😀
dziękuję!
Myślę, że w dobie naszych “wspaniałych” podręczników coraz więcej osób będzie tu zaglądać 🙂
Czytanie sylabowe – jestem na TAK!
Rób dużo, dużo więcej różnych pomocy tego typu, na różnych poziomach dla dzieci. Nie skupiaj sie na przedszkolakach, są dzieci w kalsie nawet III SP, które czytają głoskując. Myślę, że jakby miały takie fajne książki do czytania sylabowego, to w klasie I już by świetnie czytały.
Wprowadziałabym trudniejsze teksty z pięknymi obrazkami do takiej 15- minutowej, codziennej pracy ucznia. Najpierw łatwa rozgrzewka, później trudniejszy tekst. Myślę, że dobrze by było zrobić pomoc w wyrazach zaznaczone sylaby innym kolorem, na zmianę w ciągu.
Dziękuję za budujący komentarz!
Bardzo cenne wskazówki mi Pani przekazuje! Na pewno je wykorzystam do tworzenia kolejnych pomocy!
Świetne pomoce. Bardzo dziękuje 🙂
Dziękuję za komentarz 🙂
Super, też się przymierzam do nauki czytania moich Smoków 🙂
Trzymam kciuki za powodzenie i szybkie postępy! 🙂
Pani jest czarodziejem….pieknie dziekuje
WOW, dziękuję serdecznie !
Dziękuję serdecznie! Pozdrawiam! Super!
Podziwiam pracowitość i kreatywność Pani. Dziś po raz pierwszy zastosowałam sylaby z samochodzikami i potworkami na zajęciach wczesnego wspomagania rozwoju u chłopca zazwyczaj niechętnwgo do współpracy. Pani pomoce go oczrowały. Pięknie współpracował ! Jestem wdzięczna zaPani życzliwość w udostępnianiu Pani pracy. Korzysta z tego wiele dzieci , co pomaga im pokonywać niską motywację i słabości funkcjonalne.